Obszar Dolnych Witkowic, kojarzony dotychczas z wyjątkowym terenem przemysłowym pochodzącym z pierwszej połowy XIX w., został opuszczony po zakończeniu produkcji w 1998 r. Od tego czasu przeszedł zakrojoną na szeroką skalę renowację, której głównym punktem stał się unikalny projekt o nazwie Świat Techniki.
Ostrawa jest trzecim pod względem wielkości miastem Czech, najczęściej kojarzonym z wydobyciem węgla kamiennego i przemysłem ciężkim. Znajdujący się w Dolnych Witkowicach, jednej z dzielnic miasta dawny ciąg technologiczny, na który składają się szyb wydobywczy, koksownia oraz huta przez 170 lat pracy wyprodukował miliony ton żelaza i koksu. Od 1998 roku kompleks był nieczynny, a po zaprzestaniu produkcji pojawiło się wiele pytań, w jaki sposób najlepiej wykorzystać rozległe tereny przemysłowe, które jednocześnie mają niezaprzeczalną wartość historyczno-techniczną.
Cenny obszar
Cały teren z uwagi na jego wyjątkowy charakter w 2002 r. został ogłoszony narodowym zabytkiem kultury, a sześć lat później obszar przemysłowy wpisano na listę Europejskiego Dziedzictwa Kultury. Do niedawna całkowicie opuszczony, w ostatnich latach przeszedł znaczące zmiany nabierając dawnego blasku. Inwestorom zależało na tym, aby nie usuwać i burzyć oraz nie przekształcać perły ostrawskiego przemysłu w muzeum, które zwiedza się pasywnie. Z wielkiego dziedzictwa przemysłowego miasta mogą aktywnie korzystać obecne i przyszłe pokolenia. Dolne Witkowice w ten sposób stały się niekwestionowaną częścią centrum miasta i atrakcyjną przestrzenią do spędzania wolnego czasu.
Czas zmian
Rewitalizacja objęła trzy najważniejsze budynki: Wielki Piec nr 1 zmienił się w VP1, Zbiornik Gazu w Wielofunkcyjną Aulę Gong, a VI Centrala Energetyczna w Mały Świat Techniki U6. Do wspomnianych obiektów dołączył w 2014 roku zaprojektowany przez znanego czeskiego architekta Josefa Pleskota nowy gmach Świata Techniki – Centrum Nauki i Technologii. Hasłem przewodnim najnowszej atrakcji mającej na celu popularyzację nauki i techniki jest „Interaktywnie i zabawnie”. Ciekawy projekt powstały na rzecz wspierania działalności szkół w edukacji i rozrywce. Ważne, że nowopowstały projekt dostępny będzie nie tylko dla szkół i przedszkoli, ale również ogółu społeczeństwa.
Tradycja i nowoczesność
Projekt Pleskota w wyjątkowy sposób wykorzystuje magię i symbolikę miejsca , w którym się znajduje. Budynek ma niezapomniany format w kształcie trójkąta równoramiennego z kątem prostym i przeszkloną fasadą o długość 125m i 12,5m wysokości. Składa się ona ze 150 lustrzanych szyb, które razem ważą 115 ton. Na niesamowity efekt całej budowli wpływ mają dwa główne materiały z których projekt został wykonany: refleksyjne szkło i klasycznie ostro palona cegła Adelajda – burgundowa, której do budowy użyto 96tys. sztuk, czyli około 2tys. m2. Elewacja budynku wraz ze szklaną fasadą odzwierciedla dużą część dzielnicy przemysłowej obszaru Dolnych Witkowic, tworząc absolutnie wyjątkową kombinację odróżniającą Świat Techniki od innych tego typu ośrodków w Europie. Architekt Josef Pleskot, autor koncepcji Świata Techniki za projekt rewitalizacji dawnych terenów przemysłowych Ostrawy otrzymał prstiżową nagrodę „Architekta Roku“ przyznawaną podczas corocznych Targów Budowlanych FOR ARCH w Pradze.
Coś dla każdego
Powierzchnia 14tys. m2 Wielkiego Świata Technologii to pięć kondygnacji z czego użytkownikom udostępnione są trzy z nich. Do stałej oferty należą wystawy: Nauka Świata, Świat cywilizacji, Świat przyrody i Dzieci świata oraz jedna ekspozycja krótkoterminowa przeznaczona na wystawy czasowe. Budynek jest wyposażony w : sale wykładowe, wystawowe i lekcyjne, laboratoria, biura, szatnie, recepcje a nawet kino o pojemności 200 widzów. W sąsiedztwie sali kinowej i tzw. pokazu przestrzeń znajduje się audytorium na 100 osób w którym mogą być prowadzone interaktywne gry, doświadczenia i eksperymenty.
fot. Röben